Оҕону ааҕыыга уһуйууга библиотека ыытар үлэтин көрүҥнэрэ уонна ньымалара

Советскай Союз Геройа Н.А.Кондаков аатынан Дьөккөн орто оскуолатын педагог-библиотекара Гоголева Марианна үлэтин тезиһэ

 

       Мин библиотекарынан 37-с сылбын үлэлии сылдьабын,ол иһиттэн оскуола библиотекатыгар 16 сыл.Бэйэм үлэбэр кэккэ ситиһиилэрдээхпин.Библиотека ыытар үлэтин хайысхата,көрүҥнэрэ,ньымалара элбэх.Бэйэм уһуннук библиотекарынан үлэлээбитим быһыытынан бэйэм опыппын үллэстибит үлэбин билиһиннэрэбин.

 

Үлэ темата: Оҕону ааҕыыга уһуйууга библиотека ыытар үлэтин көрүҥнэрэ уонна ньымалара

Үлэ тоҕоостооҕо: Билигин оҕо кинигэни ааҕыыта мөлтөөбүтүн бэлиэтииллэр. Ол сүрүн биричиинэтэ информационнай технология киириитэ буолла. Кинигэни аахпат оҕо  тылын сапааһа дьадайар,кэпсиир дьоҕура, толкуйдуур дьоҕура мөлтөөбүтүн бэлиэтииллэр.

Үлэ сыала: Кинигэҕэ тапталы иитии,толкуйдата үөрэтии,кинигэни ааҕыыга өй-санаа уостубат наадыйыытын үөскэтии,ааҕыы культуратын үрдэтии-бүгүҥҥү учуутал,иитээччи,библиотекарь,төрөппүт сүрүн соруга.

Үлэ соруга:  -библиотека үлэтин хайысхаларын,ньымаларын  билиһиннэрии

                      - үлэлиир опыппын сырдатыы,иһитиннэрии,киэҥ эйгэҕэ таһаарыы 

     Үлэм киирии тылыгар кинигэни ааҕыы,сыһыан туһунан тохтоон ааһыам.Духуобунай сайдыы төрдө – кинигэ. Кинигэ-бу киһи бэйэтин сайыннарыыта, кини үрдүккэ, ырааска, үтүө сыһыаҥҥа тардыһыыта буолар.    Кинигэ5э тапталы иитии, толкуйдата уорэтии, кинигэни ааҕыыга ой -санаа уостубат наадыйыытын үөскэтии, ааҕыы культуратын үрдэтии — бу үлэбит сүрүн  соруга буолар.       Кинигэҕэ тапталы иитии, толкуйдата үөрэтии, кинигэни ааҕыыга өй -санаа уостубат наадыйыытын үөскэтии, ааҕыы культуратын үрдэтии — бүгүҥҥү учуутал, иитээччи, библиотекарь,төрөппүт  сүрүн  соруга . Оскуолаҕа библиотека оҕону иитиигэ,үөрэтиигэ биир сүрүн оруолу ылар.Оҕо библиотекаҕа куруук сылдьар,библиотекаҕа үөрэ-көтө киирэр,библиотекары кытта алтыһар усулуобуйатын тэрийдэхпитинэ эрэ оҕо кинигэни интэрэһиргиэ,ааҕыа. 

   Биһиги оскуолабыт библиотеката  атын тыа сирин библиотекаларыттан  туох да уратыта суох. 11484

 кинигэ  фондалаах кыра дьоҕус библиотека.Мин библиотекаҕа үлэлиэхпиттэн библиотека сырдык,ыраас,тупсаҕай,ааҕааччыны тардар туох эрэ уратылаах буолуохтаах диэн үлэлиибин.Ыраас,ураты тыыннаах библиотекаҕа оҕо  киирэн кинигэ ааҕар,сынньанар. Кинигэттэн ураты  оҕолору кэрэҕэ тардар,айылҕаны,көтөрү-сүүрэри таптыырга иитэр суолталаах  буоллун диэн библиотекаҕа “Тыыннаах муннук” тэрийбиппит.Манна балыктаах аквариум попугайдар,сухопутнай уонна уу чарапаахылара,  хомяк  бааллар.Оҕолор библиотекаҕа  кинигэ,хаһыат,сурунаал ааҕа эрэ киирбэккэ,кыылы,көтөрү көрө,сынньана киирэллэр. Кылгас кэм иһигэр чуумпуга,кэрэҕэ оҕо сынньанар.Тыйыс тымныы кыһыммытыгар оҕо тыыннаах эйгэни,айылҕаны кытта алтыһара туох куһаҕаннаах буолуой? Бу үлэм түмүгүнэн оҕолор кыыллар,көтөрдөр олохторун интэриэһиргиир буоллулар.Онно аналлаах литературалары көрөллөр,хайдах иитэр туһунан информация ылаллар.Мантан сэдиптээн нэһилиэккэ араас кыылы ииттэр буоллулар.Чыычаахтары харыстыырга үлэ ыыталлар,саас уйа оҥорон ыйыыллар.Кыыллар,көтөрдөр тустарынан чинчийэн араас ааҕыыларга кытталлар.

 Мин оҕолор кыраайы үөрэтэллэригэр,айар,суруйар талааннара сайдалларыгар ыытар үлэлэрим үлэм сүрүн хайысхалара буолар уонна олҕо ситиһиилээх тумүктээх буолар.

        Оҕо төрөөбүт сиринэн киэн туттар,аҕа саастаах көлүөнэни  ытыктыыр,тулалыыр эйгэтин кэрэтин таба сыаналыыр,харыстыыр буола  иитиллиэхтээх,үөрэниэхтээх.Оннук сыаллаах-соруктаах олорор “Нэһилиэк историята”  курс программатын суруйан үөрэтэбин.Бу курска дьарыктанар оҕолор нэһилиэктэрин историятын,төрүттэрин-уустарын,нэһилиэк биллиилээх,талааннаах дьоннорун үөрэтэллэр.Нэһилиэктэрин историятын чинчийэн араас ааҕыыларга ситиһиилээхтик кытталлар. Гоголева Алина Советскай Союз Геройа Н.А.Кондаков айымньыларын аахпыта,ырыппыта уонна НьЫарахан хонук айымньытыгар уус-уран киинэсценарий суруйбута.Бу киинэни  Панорама ТВ устубута.Киинэ Саха НКИК  телевидениетынан көстүбүтэ,көрөөччүлэр сэҥээриилэрин ылбыта.

Үлэм биир хайысхата оҕо айар дьоҕурун арыйыы,сайыннарыы буолар.   “Дьикти”,  “Эйгэ”  диэн ааттаах айар үлэҕэ баҕалаах оҕолору дьарыктыыбын.түмсүүлэри салайан үлэлэтэбин.Айар үлэнэн үлүһүйүү оҕо билиитин-көрүүтүн сайыннарар,тус иэйиитин,уйулҕатын,бэйэтин үлэтин түмүгүттэн дуоһуйууну аҕалар.  Бу түмсүү республикаҕа биллэр журналист Н.А.Крылов анал стипендиятын ылбыта,араас грамоталарынан наҕараадаламмыта,сертификаттары ылбыта. 

Мин бу түмсүүгэ сылдьар оҕолор айымньылары,кинигэни ааҕар таһымнара кэҥиирин бэлиэтиэм этэ.Ааҕыы суолтатын өйдүүр буолаллар. Айар үлэнэн дьарыгырар оҕо  өйтөн суруйуута тупсар,айар дьоҕура сайдар,тылын саппааһа байар,оҕо бэйэтин санаатын хомогойдук толору этэ үөрэнэр.Оҕо истии култууратыгар,саҥарыы култууратыгар,кэпсэтии сиэрин тутуһа,бодоруһуу сиэригэр иитиллэр. 

Үлэм түмүгүнэн эттэххэ,киһи аймах баарын тухары билиигэ-көрүүгэ тардыһа.Олох сайдыытынан интернет,компьютер,телевидение киириитэ ол олох сайдыытын тэтимэ.Оҕо информацияны түргэнник ылар, билбэтин билэр.Оҕо ааҕар дьоҕурун сайыннарыыга,ааҕааччы буолан уһуйуллан таһаарыыга маннык усулуобуйалар баар буолуохтаахтар:   

-Төрөппүт,детсад иитээччилэрэ оҕону кыра эрдэҕиттэн кинигэҕэ интэриэһи үөскэтиэхтээхтэр

-Дьиэтээҕи библиотека баар буолуохтаах

-Тыа сирдэригэр ма5аһыыннарга кинигэ атыыта тэриллэрэ буоллар

-Библиотека фондата баай ис хоһоонноох, ааҕааччы интэриэһин тардар буолуохтаах

Ааҕар киһи билиилээх,билиилээх киһи сайдыылаах,сайдыылаах киһи бу олоххо элбэҕи ситиһэр диэн оҕону иитиэххэ,үөрэтиэххэ,холобур буолуохха.